|
 |
|
 |
Prof. Dr hab. med. Mieczysław Chmielik Emerytowany Kierownik Kliniki Laryngologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Warszawie Kontakt: tel: +48 601 230 557 e-mail: Mieczyslaw.Chmielik@chmielik.pl Schorzenia zatok przynosowych u dzieci Zatoki przynosowe są to przestrzenie powietrzne znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie jam nosa i połączone z nimi przewodami różnej długości i kształtu. Niemowlęta i małe dzieci wbrew obiegowej opinii posiadają już niektóre z tych zatok. U zdrowych dzieci w obrębie zatok nie powinno być drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeśli jednak u dziecka pojawią się trudności z oddychaniem przez nos lub wystąpi utrudnienie wentylacji samych zatok pojawić się może w ich obrębie zakażenie bakteryjne, grzybicze czy wirusowe. Blokada ujść zatok wywołana być może obrzękiem zapalnym lub alergicznym błony śluzowej, może być skutkiem wady wrodzonej lub zmian pourazowych. W tych przypadkach rozwinąć się może przewlekłe zapalenie.
|
Przewlekłe lub nawracające zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych uważane są za jedną z najczęstszych chorób u dzieci w wieku 6-12 lat. Objawia się ono stałym lub często nawracającym wyciekiem śluzowo-ropnym z nosa, utrudnieniem lub blokadą w oddychaniu przez nos, napadowym, wilgotnym kaszlem w godzinach porannych, wieczornych i po wysiłku fizycznym. Dzieci te są nerwowe, męczliwe, potliwe, mają trudności z koncentracją uwagi, poranne nudności, wymioty, bóle brzucha. Często pojawiają się u nich zapalenia oskrzeli i płuc. Natomiast w odróżnieniu od dorosłych bóle głowy są tu objawem znacznie rzadszym. Przewlekłe zapalenie nosa i zatok przynosowych u dzieci wywołane być może przez czynniki powodujące gorszą drożność nosa jak przerost migdałków, skrzywienie przegrody nosa, polipy nosa. Ważną rolę odgrywać tu mogą, jak wspomniano, anomalie rozwojowe - zwężenia ujść zatok.
Drugą ważną grupę przyczyn tej formy chorowania mogą stanowić zaburzenia odporności ogólnej i miejscowej, zaburzenia składu śluzu, np. przy mukowiscydozie, zaburzenia skuteczności ruchu rzęsek i inne rzadziej występujące czynniki. Bezpośrednim skutkiem ich wystąpienia jest kolonizacja bakteryjna, wirusowa lub grzybicza tego miejsca. Leczenie zatem należy rozpocząć od skutecznego zwalczenia czynnika infekcyjnego. Jeśli jest to nieskuteczne lub schorzenie nawraca, koniecznym bywa zidentyfikowanie powyższych czynników wywołujących i ich usunięcie. Jeśli w badaniu radiologicznym stwierdzone zostanie zwężenie ujść zatok przynosowych wywołujące upośledzenie ich wentylacji dziecko takie wymaga operacji. Operacja taka polega na poszerzeniu miejsca zwężonego. Wykonywana jest ona metodami endoskopowymi, a więc nie wymaga cięć operacyjnych na buzi dziecka. Zabieg polega na usunięciu nieprawidłowych elementów zwężających, czy blokujących połączenie pomiędzy jamą nosa a zatokami. Technika wykonania zabiegu endoskopowego jest dla dziecka mało obciążająca, choć jest to zabieg wykonywany w narkozie. W ostatnim czasie w świecie i w Polsce wprowadzono metodę poszerzania zwężonych ujść balonikami. Jest to metoda jeszcze mniej inwazyjna i lepiej znoszona przez małych pacjentów, choć nie w każdym przypadku można ją zastosować. Pobyt małego pacjenta w szpitalu, w przypadku wykonywania powyższych zabiegów nie przekracza zwykle 4 dni.